SAATÇİ      KÖŞKÜ

Çekirge caddesinin Kükürtlü sosyal tesislerinden sonra en yeşil olan yeri, Saatçi Köşkü’nün bulunduğu alandır. (Resim1)

Eski Bursa’lılar burayı Orman Mektebi olarak daha sonrada Orman Bölge Müdürlüğü binası olarak bilirler. Bu şaheser yapı Bursa’mızın sivil mimari örnekleri arasında çok önemli bir yer edinmiştir.

Saatçi Köşkü 19 yüzyılın ilk çeyreğinde yapılmıştır. Sahibi Bursanın o dönem tanınmış şahsiyetlerinden biri olan Saatçi Ali Efendi’dir. Eski Bursa’lılar buraya daha çok Ali Efendinin Köşkü diye adlandırırlar. Yapı gerçekten görülmeye değerdir. Geniş terasları içinde çok farklı türden ağaçları barındırır. Bu ağaçların bazıları 200 seneden daha yaşlıdır. Yapı ile aynı tarihli bir kameriyesi vardır.(resim2) Köşkün yanında ikinci bir tarihi yapı bulunmaktadır. Bu ikinci yapının Fransız konsolosluğuna hizmet verdiği söylenmektedir. Ama bu yapı Saatçi Köşküne nazaran daha sönük bir yapıdır. Saatçi Köşkü’nün hemen arkasında eski bir hamama ait izler bulunmaktadır. Kameriye ile Köşk arasında oldukça büyük bir havuz yeralır. Bu havuzun aslan şeklinde ağzından su akan bir bölümü vardır. Havuzun suyu tamamen doğal kaynaktır. (resim3)

Saatçi Köşkü tam anlamıyla batılılaşma dönemi Osmanlı Mimarisinin özelliklerini taşır. İki katlı ahşap bir yapıdır. Su basman seviyesine kadar tuğla olan yapı kalın meşe hatıllar üzerine oturur. Ana iskelet ahşaptır. Bağdadi yapım tekniği uygulanmıştır. Giriş iki sutunla taçlandırılmıştır.(resim4) Ahşap işçiliğinin güzel örneğini gösteren giriş kapısı neo-klasik özellikler taşımaktadır.(resim5) Geniş pencereler, pencerelerin üstündeki mimari formlar, yapıyı boydan boya kuşatan yuvarlak hatlar Barok mimarinin güzel örneklerini oluşturur.

İçte alt katta dört oda ve bir adet geniş salon bulunur. Aynı plan üstede kendini tekrarlar. Yalnız üst katta merdivenlerin hemen önünde büyükçe bir sofa bulunur. Üst kata iki kollu merdivenlerle çıkılır. Duvarlar her iki kattada yüksek tutulmuştur. Yine  yüksek ve geniş kapılar odaları birbirine bağlar. Salonların her iki odaya açılan ayrıca kapıları vardır. Günümüzde bu kapıların kapatıldığı görülmektedir. Üstte kuzey taraftaki iki odanın tavanları Barok tarzda nakışlarla bezenmiştir. Bu nakışlarda bir odanın tamamen bitkisel olan bezemelerle diğerinin ise peyzajlarla bezendiği göze çarpar. Bitkisel bezemelerde istiridye nişler, palmetler, vazolar ve vazolardan taşan çiçekler resmedilmiştir.(resim6) Diğer odanın tavanlarında yer alan peyzajlarda çeşitli Bursa tasvirleri ile sülün ve tavus kuşu resimleri bulunmaktadır.(resim7)Bu nakışlar tuval üzerine doğal boyalarla yapılmış  olup daha sonra bunlar ince altın yaldızlı çıtalarla belli bir geometrik formlar şeklinde tavana monte edilmiştir.

Yukarıda anlatmaya çalıştığım Saatçi Köşkü  Osmanlı Sivil Mimari örnekleri arasında taşıdığı özelliklerle  Bursa’da elde kalan tek örnektir.